MEYVE BAHÇESİ KURARKEN DİKKATE ALINMASI GEREKENLER

 

Günümüz koşullarında meyvecilik, süs bitkileri ve sebzecilik kadar önem taşımaktadır. Çeşit çeşit, farklı tatlardaki meyveler, insan beslenmesi için de oldukça önemli yer tutar. Yaz günlerinde yenen buz gibi bir karpuz ya da kavun, dalından koparılan bir elma ya da şeftali yemek ne kadar güzel ve zevklidir, O meyveleri yerken onların nasıl yetiştirildiğini hiç düşündünüz mü? Her insanın yaşamak için nasıl bazı şeylere ihtiyacı varsa, meyvelerin de yetişmek için istekleri vardır; sıcaklık, su, gübre, nem vb.

MEYVELERİN SINIFLANDIRILMASI(meyve ve çekirdek yapısı)                                                   

Yumuşak Çekirdekli Meyveler: Elma, armut, ayva, alıç, muşmula, üvez, Malta eriği (yenidünya) gibi meyveler bu gruba girer.

Sert Çekirdekli Meyveler: Erik, kayısı, şeftali, kiraz, vişne, kızılcık, iğde, zeytin, karayemiş, ünnap, ceviz gibi meyveler bu gruba girer, Bu gruptaki meyveler gerçek meyvelerdir.

Üzümsü Meyveler: Üzüm, Frenk üzümü, Bektaşi üzümü, çilek, ahududu, böğürtlen, dut, incir gibi meyveler bu gruba girer.

Sert Kabuklu Meyveler: Ceviz, fındık, kestane, Antep fıstığı, pikan, Çam fıstığı, badem bu gruba girer.

SICAKLIK

Bir bitkinin herhangi bir yerde yetişebilmesi için, her şeyden önce belli bir sıcaklık toplamına ihtiyacı vardır. İhtiyaç duyulan sıcaklık toplamı, türleri çeşitlere göre yıldan yıla değişir. Sıcaklık toplamının yeterli olmadığı yerlerde ağaçlar zamanında çiçek açmadıkları gibi meyvelerini olgunlaştıramaz.      

Toprağın nem ihtiyacı karşılandığında, meyvelerde iriliğin arttığı, meyve dökümünün önlendiği, geniş bir taç sisteminin meydana geldiği, çok sayıda çiçek tomurcuğunun oluştuğu ve verimin arttığı görülür.

Işık Şiddeti ışık fazla olduğunda bodurlaşmaya, şiddeti az olan ışık ise fazla olduğunda uzamaya yol açar. Işığın olmaması, dokularda renksizleşmeye neden olur.

DONLAR

Kış donlarının zararı her meyvecilik bölgesinde yetiştirilen meyve türüne göre değişir. Herhangi bir meyvecilik bölgesinde kış iklimine iyice uymuş yerli meyve türlerinde veya bu yerli meyvelere benzeyen yabancı meyve türlerinde kış donlarının zararlı etkileri görülmez. İlkbahar geç donları, meyvecilik bakımından tehlikeli ve büyük zararlara neden olan iklim olayıdır. Geç kalmış hafif donlar, yalnız ürüne zarar verirken, erken uyanmalardan sonra gelen şiddetli donlar, çiçekleri veya tomurcukları yaktıkları gibi ağaçların ince ve kalın dallarına da zara verir.

RÜZGARLAR

Şiddetli rüzgarlar özellikle olgunlaşma zamanlarında, büyük meyve dökümüne sebep olurlar. Bu gibi rüzgarlı yerlerde kolay dökülmeyen kiraz, ceviz, kestane gibi meyve türleri dikilebilir.

BAKIM İŞLEMLERİ

Fidanların ilk dikim yılında önemli bakım işleri sulama, toprağın işlenmesi ve mücadeledir. Yeni dikilen fidanların kök sistemi henüz yeterli büyüklükte olmadığı için topraktan su alımında güçlük çeker. Özellikle hafif yapılı kumsal topraklarda 10-15 günde bir sulama yapmak gerekir. Sulamalardan sonra çapalama, topraktaki kaymak tabakasının kırılması ve yabancı otları yok etmek amacıyla yapılır

SİSLERİN ZARARI

İlkbaharda çiçeklenme zamanlarında, tozlanmayı ve döllenmeyi güçleştirir, meyve türüne ve çeşidine göre ağaçlar hiç meyve bağlamaz ya da meyvelerin içi boş kalır. Örneğin  Karadeniz  Bölgesinde bu gibi sisler fındıkların içlerinin boş kalmasına sebep olur. 

YOĞUN KAR YAĞIŞI 

Kışın uzun sürdüğü ve soğuk bölgelerimizde tipiler, çukur yerlerdeki meyve bahçelerini doldurur. bu durum pek derine gömülen ve kardan fazla su alan ağaç köklerinin havasız kalmasına sebep olur. Birden bire yağan şiddetli karlar, meyve dallarının fazla kar yükü altında kalarak kırılmalarına sebep olur

DOLULAR

Şiddetli olduğu zamanlar meyve üzerinde yaralar meydana getirir. Bu gibi hallerde, sonradan budamalarda fazla zarar görmüş dalları temizlemek gerekir. Daha hafif olursa meyveleri ve yaprakları bir parça zedeler; Üzüm, incir, kayısı, erik, kiraz, vişne gibi yumuşak kabuklu meyvelerde de çürüklüğe sebep olur. Çilek, ahududu, dut gibi meyveleri direk bozar.,

SELLER ve SAĞANAKLAR

Şiddetli ve uzun süren seller, zarar verir. İçlerinde sürükledikleri, taşlarla ağaçların kabuklarını zedeler, çok şiddetli olursa ağaçları köklerinden söker.

YER ve YÖN

Bahçe yerinin seçiminde en önemli etkenler iklimi toprak, yer ve yöneydir. Bir yamacın güney, kuzey, doğu veya batıya bakması o yerin iklimini etkiler. Hafif meyilli yerler donlara karşı düzlüklerden daha emindir. Bu yönden bahçe yerinin seçimi, en iyi toprak ve yöneyi seçmek kadar önem taşır.

TOPRAK HAZIRLIĞI

Bahçenin kurulacağı yerde öncelikle tesviye yapılması gerekir. Taban suyu yüksek olan veya kış döneminde yükselen yerlerde taban suyunu derinde tutmak ve fazla suyu akıtmak amacıyla yapılan işleme drenaj denir. Sızıntı suyu fazla olan ve tarlanın en çukur yerine veya ortasına, yan hendekler açmak ve böylece suları toplayıp akıtmak gerekir.

DİKİM ZAMANI

Dikim, kışı ılık geçen yerlerde sonbaharda yapılır. Böylece köklerin kış döneminde kısmen gelişmeleri sağlanır. Yeni sökülmüş fidanlara dikimden önce dikim budaması yapılır. Yaralı kökler sağlam dokuya kadar kesilir. Dallarda ise bir miktar kısaltma ve ayıklama yapılır.

DİKİM ARALIKLARI

Bahçe kurulurken dikkate alınacak en önemli konu, kısa sürede birim alanda en yüksek verimi elde etmektir. Dikim aralıklarının belirlenmesinde toprağın verimli olması ile anacın gelişme gücü ve buna bağlı olarak ağacın alacağı büyüklük önemlidir. Ağaçlar arasındaki aralıkların olgunluk çağına geldikleri zaman ilaçlama, sürme vb. işlemleri kolaylıkla uygulanabileceği kadar geniş olmalıdır.

SULAMA

Toprakta suyun fazla veya eksik olması, öncelikle köklere zarar verir. Sonuçta da ağaçların gelişimi engellenir. Bazı meyvelerin küçük kalması toprakta suyun az bulunmasının en iyi göstergesidir. Ancak toprak suyunun fazlalığı da bazı armut çeşitlerinde, sertliğinin azalmasına ve iç kararmasına neden olmaktadır.

DERİM

Meyvelerin büyüklük, renk ve tadı bakımından çeşidin özelliklerini en iyi olarak gösterdiği zamandır. Meyvelerin vaktinden önce toplanmalarının zararlı etkileri vardır. Erken toplanan meyveler, ağaç üzerinde henüz tam iriliklerini almamış olduklarından bunu yapan yetiştiriciler, ağırlık yönünden zarara uğrar. Erken toplanan meyvelerde; sonradan renk iyi oluşmaz, tad ve aroma bozuk, meyveler gösterişsiz olur. Bu durum, kalitenin düşmesine yol açar. Erken derim gibi geç derim de zararlıdır. Ağaç üzerinde uzun süre bırakılan meyveler dökülmeye başlar. Böylece bir ağırlık kaybı olur.

UYGULAMA

Meyve üretim planı yapınız. Bölgenize uygun meyve türü seçiniz. Bölge şartlarına dayanaklı tür seçiniz. Yer ve yöneyi seçiniz. Toprak seçimi yapınız. Yer ve yöneye uygun meyve seçiniz. Toprak analizi yaptırınız. Toprağı iyileştiriniz. Dikim aralıklarını belirleyiniz. Bahçenin etrafına tel çekiniz. Bahçenin yol kenarında olmasına dikkat ediniz. Toprağı havalandırınız. Toprağa gübre veriniz. Dikimi ilkbaharda yapınız.Dikim aralıklarına dikkat ediniz. Sulama yapınız. Hastalık ve zararlılarla mücadele ediniz. Otları temizleyiniz. İlaç dozuna dikkat ediniz. Sabah ya da akşamüstü ilaçlama yapınız. İlaçlama sırasında maske ve eldiven takınız. Uygun budamayı seçiniz. Makası dikkatli kullanınız.